تکنیک‌های «خلاصه نویسی و یادداشت برداری»

برای شروع خلاصه نویسی به مداد، خودکار، کاغذ و ماژیک هایلایت، نیاز دارید. درست است که با پیشرفت تکنولوژی می‌توانید مطالب خود را تایپ کنید، اما طبق مطالعات انجام شده نوشتن خلاصه با قلم در دفتر یادداشت، نه‌تنها باعث مرور آن می‌شود، بلکه در حافظه تصویری فرد حک شده و ذهن آن نوشتار را مال خود می‌داند. پس از تهیه کاغذ و قلم، 5 قدم زیر را بردارید:

قدم اول؛ متن را بخوانید

برای اطمینان از اینکه کاملاً مطلب را درک کرده‌اید باید بیش از یک ‌بار آن را بخوانید. می‌توانید خواندن را به سه روش موثر انجام دهید:

– مطلب را به‌صورت کلی مرور کنید تا از موضوع و شکل اصلی آن مطلع شوید.

– هنگام مطالعه نکات مهم را برجسته کنید، اما در حین خواندن یادداشت نکنید.

– برای تائید اینکه نکات کلیدی را متوجه شده‌اید، قسمت‌های مهم یا دشوار را دوباره بخوانید.

قدم دوم؛ متن را تقسیم‌بندی کنید

برای اینکه متن را بهتر کنترل کنید، باید زیرشاخه‌های آن را مشخص کنید. سعی کنید در کنار هر پاراگراف یک کلمه یا عبارت بنویسید که محتوای آن را توصیف می‌کند، سپس با یک نگاه هر قسمت از مطلب را که روی چه موضوعی تمرکز دارد، بیابید و موضوعات مشابه یا مرتبط را گروه‌بندی کنید.

قدم سوم؛ مشخص کردن نکات اصلی

 برای اینکه بتوانید مهم‌ترین نکات هر قسمت از مطالب درسی را به‌درستی انتخاب کنید از خود بپرسید: «خواننده برای درک یا نتیجه‌گیری از این مطلب باید چه چیزی را بداند؟»

به‌ خاطر داشته باشید که هدف شما در خلاصه نویسی استخراج نکات اساسی است و هر آن‌چه را که نقش جزئیات فرعی دارد باید کنار بگذارید.

قدم چهارم؛ خلاصه را بنویسید

اکنون که نکات کلیدی و هدف خلاصه نویسی را دانستید، باید آن‌ها را به زبان خودتان بنویسید. به‌خاطر داشته باشید که هرگز در یادداشت برداری عین عبارت‌ها و جمله‌ها را ننویسید. بهترین راه برای انجام این کار، کنار گذاشتن کتاب درسی و نوشتن با توجه به نکات کلیدی و درک خود از مطلب است.

قدم پنجم؛ خلاصه نویسی را بررسی کنید

در آخر یک بار دیگر مطلبی را که یادداشت برداری کردید بخوانید تا اطمینان حاصل کنید:

– هیچ نکته ضروری را فراموش نکرده‌اید.

– به‌طور دقیق نکات مهم و کلیدی را یادداشت کرده‌اید.

– اگر یادداشت شما حجیم است، دوباره آن را خلاصه نویسی کنید.

روش خلاصه نویسی درس ریاضی پایه‌های نهم، دهم، یازدهم و کنکور

همان‌ طور که گفتیم روش خلاصه نویسی هر درس متفاوت است، به‎‌ویژه درس‌های اختصاصی محاسباتی مانند ریاضی، فیزیک و شیمی که باید فرمول‌های مهم و کاربردی را به‌خاطر بسپارید.

برای خلاصه نویسی درس ریاضی پایه‌های نهم، دهم، یازدهم و کنکور می‌توانید از روش طبقه‌بندی استفاده کنید. برای این‌کار می‌توانید فرمول‌های ریاضی را به‌صورت مبحثی در یک کاغذ، فرمول‌های آماری را در کاغذی دیگر، مثلثات را در ورقی دیگر و… بنویسید. این روش در یادآوری فرمول‌ها و مباحث مهم ریاضی بسیار مفید است.

در واقع دانش‌آموز باید فرمول‌ها، قواعد، رسم نمودارها و… را یادداشت و هر مبحث را به‌طور جداگانه طبقه‌بندی کند.

به‌خاطر داشته باشید که نوشتن خود فرمول برای خلاصه نویسی اشتباه است. برای یادداشت برداری باید فرمول موردنظر را با مطرح کردن سوال و مثال بنویسید. در واقع شما با این‌کار آن‌ها به روش خودتان دسته‌بندی می‌کنید.

برای این‌که بتوانید درس ریاضی پایه‌های نهم، دهم، یازدهم و کنکور را به خوبی یاد بگیرید و خلاصه نویسی کنید، مراحل زیر را انجام دهید:

1. ابتدا درس را عمیق و مفهومی یاد بگیرید.
2. تا می‌توانید تست بزنید تا به سوالات و فرمول‌ها تسلط پیدا کنید. (تکرار و تمرین)
3. هر چند روز کتاب و جزوه‌ها را بخوانید و نکاتی‌ را که احساس می‌کنید امکان فراموشی دارد در خلاصه یادداشت کنید.
4. در طول تست‌زنی اگر روش‌ها و نکات جالبی برای حل مسائل ریاضی کشف کردید یا متوجه شدید، آن را به زبان خودتان در خلاصه‌ یادداشت کنید.

بهتر است برگه‌ها را به‌صورت منظم دسته‌بندی کنید تا حفظ کردن و یادآوری فرمول‌های برای‌تان راحت‌ باشد.